Update 27-01-14, 11.05
We hebben in december natuurlijk meteen gereageerd op dat negatieve stuk in NRC. Frank heeft een brief op poten gestuurd naar de Ombudsman. Maar die meldde een week geleden na een reminder dat de brief nooit was aangekomen. Goh. Daarom maar een nieuwe brief geschreven. Zelfde strekking als vorige keer, maar nog iets meer de puntjes op de i. 'Dat is in mijn overtuiging niet alleen slechte journalistiek, het is ook journalistiek van een bedenkelijk allooi. Misschien niet van hetzelfde niveau als de zaak-Friso, maar het komt in de buurt.' En zo is het. De hele brief (voor de liefhebber):

Beste heer de Jong,

Begin december kwam mijn zoon, Daniël de Rijke, erachter dat hij zich als ex-kankerpatiënt niet zomaar overal meer goed kon verzekeren voor fysio-therapie. Hij schreef een open brief aan minister Schippers en stuurde die brief ook naar enkele kranten. NRC plaatste de brief vrijwel meteen. Om er een ingezonden brief van te maken had de redactie er de eerste en laatste alinea weggelaten. Dat leek logisch. Maar daarmee verdween ook een cruciale zin uit de brief: ‘Waarom wordt het mij niet mogelijk gemaakt vrij te kunnen kiezen tussen zorgverzekeraars?’ Het accent in de brief kwam daardoor opeens veel meer te liggen op het feit dat Daniël zich niet zomaar overal kan verzekeren voor fysiotherapie. Dat zou hem later lelijk opbreken.

De brief werd een enorme mediahype. Eerst op Twitter en Facebook, daarna op internet, vervolgens in de traditionele media. Meer dan 800.000 mensen hebben een of meer tweets over Daniël ontvangen, een kleine 8.000.000 mensen hebben kennis genomen van het verhaal van Daniël via radio, tv en krant. Minister Schippers voelde zich genoodzaakt om een open brief terug aan Daniël te publiceren. Dat was niet het antwoord waar Daniël op zat te wachten, maar toch. Last but not least heeft Tweede Kamerlid Renske Leijten (SP) een lijst van maar liefst veertien Kamervragen over de zaak-Daniël ingediend.

Enkele dagen nadat de mediahype voorbij was, nam Frederieke Weeda van NRC opeens contact op met mijn zoon. Dat gebeurde via de mail. De twee vragen die ze stelde waren bijzonder vooringenomen. '1) Klopt het dat je geen echte aanvraag hebt gedaan en dus ook niet bent geweigerd?' En '2) Waarom gebruik je een brief (die ook door NRC is afgedrukt) die niet op waarheid berust om een theoretische kwestie aan te zwengelen?' Met deze vraagstelling stond mijn zoon al meteen met 2-0 achter. Mevrouw Weeda was er dus op voorhand al van overtuigd dat Daniël een leugenaar was. 

Ik kan niet met zekerheid zeggen waar die overtuiging van mevrouw Weeda vandaan kwam. Ik kan alleen maar constateren dat haar stelling precies dezelfde was als zorgverzekeraars debiteerden: Daniël de Rijke is helemaal niet geweigerd door zorgverzekeraars, want hij heeft geen schriftelijke aanvraag ingediend. Dat werd ook de teneur van het artikel. Elke nuancering die Daniël en anderen (zoals SP-Tweede Kamerlid Renske Leijten) in telefonisch contact met mevrouw Weeda te berde hebben gebracht, werd niet relevant geacht en is dus ook niet in het artikel terug te vinden.

Als mevrouw Weeda een goed journalist was, had ze misschien kunnen nagaan of de formalistische benadering van de zorgverzekeraars wel hout snijdt. Volgens de minister kan Daniël bij zes verzekeraars terecht. Maar er zijn volgens verzekeringssite.nl maar liefst 1.000 verschillende polissen. Moet hij dan voor al die 1.000 polissen een schriftelijke aanvraag indienen? Dat is niet realistisch, zeker omdat het bij een moeilijk weken kan duren voor je te horen krijgt of je al dan niet bent geacepteerd. Bovendien, zo meldt independer.nl: zodra je een aanvraag indient, wordt je bestaande verzekering meteen opgezegd. Word je alsnog geweigerd, dan zit je helemaal zonder (goede) verzekering.

Daniël heeft een verborgen probleem aangekaart: wie in Nederland zorg nodig heeft of heeft gehad, loopt grote kans te worden uitgesloten van de noodzakelijke verzekeringen. De minister bevestigt dat zelf: Daniël kan immers maar bij zes verzekeraars terecht. De Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenverenigingen en de koepelorganisaties NPCF en CG-Raad (inmiddels IederIn) zijn Danïel hierin bijgevallen en de minister afgevallen. De NPCF zegt zelfs niet met zoveel woorden maar wel feitelijke dat de minister liegt. Hoogleraar Wijnand van de Ven schreef er zelfs een opiniestuk over in Trouw: volgens zijn onderzoeken vindt risicoselectie zelfs niet alleen in de aanvullende verzekering plaats, maar ook in de basisverzekering. De EORTC stelt dat in de westerse wereld al 30 miljoen mensen die kanker hebben overleefd tegen dit soort problemen aanlopen.

En dan gaat NRC Handelsblad moeite doen om aan te tonen dat mijn zoon heeft gelogen. Dat is in mijn overtuiging niet alleen slechte journalistiek, het is ook journalistiek van een bedenkelijk allooi. Misschien niet van hetzelfde niveau als de zaak-Friso, maar het komt in de buurt. En die aanpak hanteert u dan ook nog eens bij iemand die alleen maar de schijnwerper heeft opgezocht omdat hij een ideaal heeft. Een jonge student die tegen een misstand is aangelopen en in al zijn kwetsbaarheid naar buiten treedt in de hoop de wereld een beetje te kunnen verbeteren. Het is triest en om woest van te worden dat een krant die vroeger toch een kwaliteitskrant was er kennelijk genoegen in schept om de goede naam van zo’n jongen door het slijk te halen.

Mij dunkt alle reden voor u om te onderzoeken hoe mevrouw Weeda tot het dubieuze besluit is gekomen Daniël de Rijke op zo’n vooringenomen manier aan te pakken, en waarom haar leidinggevende, chef Binnenland Patricia Veldhuis, haar daarin heeft gedekt toen ik bij haar via de mail had geprotesteerd tegen deze vooringenomen aanpak. Ik hoor het graag van u. Maar liever nog zie ik het terug in de krant met een uitgebreide uitleg en rectificatie. Ik hoop dat u mij ook via de mail op de hoogte houdt, want uw krant, dat begijpt u, komt er in huize Bokern-De Rijke nu echt niet meer in.